Սոչիի հոկտեմբերի 31-ի հայտարարության մեջ Արցախը կոչվում է «ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի տեղակայման գոտի»։ Այլ կերպ չէր էլ կարող լինել՝ Պուտինի ծակ հովանոցի տակ Սոչի թռչելուց առաջ Փաշինյանը հայտարարեց, որ աշխարհում չկա մի պետություն, որը Արցախը չճանաչի որպես «Ադրբեջանի» մաս։ Այդ թվում Փաշինյանի Հայաստանը, որը պատերազմից երկու տարի անց դեռ հայտարարում է, որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը պետք է կատարվի, իսկ Անկախության հռչակագիրը անվանում է «ընդամենը կարդանք եւ ընդունենք ի գիտություն»։
Ալիևը նույնպես ասում է, որ ղարաբաղյան հակամարտությունն այլեւս պատմություն է, և «Ադրբեջանի» և Հայաստանի հարաբերությունները պետք է կարգավորվեն տարածքային ամբողջականության հիման վրա։ Եվ ՌԴ Գլխավոր շտաբի քարտեզների, հավելում է Պուտինը։
Այդուհանդերձ, Սոչիի հանդիպման արդյունքները վկայում են այն մասին, որ Մոսկվային այլեւս չի հետաքրքրում «բացառիկ միջնորդությունը»։ Հայկական պետականությունը վերացնելու և Հայաստանը թուրքերին հանձնելու գործընթացն ավարտին հասցնելու համար դրա կարիքը չկա՝ Հայաստանում ՌԴ դեսպան Կոպիրկինը «հիշեցրեց» Ռուսաստանի ռազմական ներկայությունը Հայաստանում։ Սա ոչ միայն ուժի ուղիղ կիրառման սպառնալիք է, այլև փաստարկների բացակայության նշան։
Այս ֆոնին առավել ցցուն է դառնում հայկական «իսթեբլիշմենթի» հակազգային, հակապետական ու ագենտուրային բնույթը, որը ազգային շահերը պաշտպանելու փոխարեն փորձում է թաքնվել տիրոջ հովանու տակ։
Նման պահվածքը նողկանք է առաջացնում։ «Զատուլին-վաշինգտոնյան տարբերակ» հատուկ գործողությունից հետո ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հայտարարեց, որ եթե Երևանն ու Բաքուն հավանում են ռուսական միջնորդությունը, որը չի հարգում իրենց ինքնիշխանությունը, ապա իրենց գործն է։
Մինչդեռ, առայժմ կան եռակողմ հայտարարությունը չեղարկելու և արցախյան հիմնախնդրի միջազգային իրավական կարգավորմանը վերադառնալու հնարավորություններ։ Ոչ ոք չի չեղարկել ՄԱԿ-ի Մինսկի խմբի մանդատը, իսկ աշխարհում շարունակվում են «ռուս-թուրքական եռակողմից» դուրս գործընթացները։
Նոյեմբերի 14-ին Ֆրանսիայի Սենատը կքննարկի բանաձեւի նախագիծը, որը նախատեսում է պատժամիջոցներ Ալիեւի դեմ եւ Արցախը ճանաչելու կոչ՝ վերադառնալով 1994 թվականի շփման գծին։
ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը նոյեմբերի 16-ին լսումներ կանցկացնի՝ գնահատելու Վաշինգտոնի քաղաքականությունը Հարավային Կովկասում։ Լսումներին ելույթ կունենան ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով տեղակալ Կարեն Դոնֆրիդը և ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի կովկասյան բանակցությունների գծով ավագ խորհրդական, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ֆիլիպ Ռիքերը։
Եվրախորհրդարանը պատրաստվում է լսել Հայաստանի մասին զեկույցը, որտեղ նշվում է, որ «անհրաժեշտ է համապարփակ քաղաքական կարգավորում՝ համաձայն միջազգային իրավունքի, որոնք ամրագրված են ՄԱԿ-ի կանոնադրության, ԵԱՀԿ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի 2009 թ. սկզբունքներում»։
