Ուզբեկստանի Սամարղանդ քաղաքում տեղի ունեցած «Շանհայի համագործակցության կազմակերպության» (ՇՀԿ) պետությունների ղեկավարների գագաթնաժողովի շրջանակներում պաշտոնական հանդիպումներից ու հայտարարություններից զուտ տեղի ունեցան նաև ոչ պաշտոնական շփումներ, որոնք հայտնվեցին մամուլի ուշադրության կենտրոնում։

Տեսախցիկների աչքից հատկապես չէր վրիպել Պուտին-Էրդողան թևանցուկ արած զբոսանքներն ու ջերմ շփումները։  Մասնագետները կարծում են, որ թուրք-ռուսական ամեն մի հերթական մերձեցում՝ ի վնաս Հայաստանի է և Հայաստանի շահերի հաշվին։

Թուրքագետ Հակոբ Չաքրյանի կարծիքով՝ չնայած հայ-ռուսական երկկողմ դաշնակցային մի շարք պայմանագրերի, Ռուսաստանն՝ ի դեմս այդ երկրի նախագահ Պուտինի, դաշնակցում է հայ ժողովրդի ոխերիմ թշնամիների Էրդողանի ու Ալիևի հետ․ «Ի դեպ՝ սա նորություն չէ, բոլշևիկներն էլ են համագործակցել՝ ընդդեմ Հայաստանի։ Լենինն ու Տրոցկին այն աստիճանի լկտի էին, որ ցեղասպանությունից արնաքամ եղած ժողովրդի շահերի հաշվին էին այդ ամենն անում։ Կասյանը, Միկոյանը, Մռավյանը Լենինին հեռագիր էին ուղարկում, որ իրենք պատրաստ են պայքարելու՝ ընդդեմ Հայաստանի բանակի, այն կազմալուծելու, որ ի վիճակի չլինի կռվել թուրքերի դեմ։ Ուզում եմ ասել, որ մեր ժողովրդի հանդեպ Ռուսաստանի ստորությունները չափ ու սահման չեն ունեցել, Պուտինն էլ այդ ամենը շարունակում է։ Եթե այսքան տարի ոչ մի անգամ գոնե բանավոր կերպով  չես դատապարտում՝ բնական է թշնամիներն էլ կլկտիանան։ Ղարաբաղյան կլանի որոշ տականքներ էլ վեր են կենում ասում, թե Պուտինը չի ասել, որ Ղարաբաղը բնիկ ադրբեջանական տարածք է։ Ահա հենց դրա պատճառով էլ մենք նման սիրախաղեր ենք տեսնում»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։

Մեր զրուցակիցը հիշեցնում է, որ ցավակցություն հայտնելու փոխարեն՝ ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ եթե չեք ուզում, որ զինվորներին սպանեն, պետք է սահմանազատում իրականացնեք ու հաշտության պայմանագիր կնքեք Ադրբեջանի հետ․ «Պուտինը հայատյաց տականք է, և այսպիսի թևանցուկ զրույցները նորություն չպետք է լինեն հայ ժողովրդի համար։ Ես պարզապես զարմանում եմ նրան արդարացնողների վրա։ Փոխանակ նրանց քննադատեն ու հայհոյեն՝ ինձ են հայհոյում այս բացարձակ ճշմարտություններն ասելու համար։ Պուտինը՝ դրսից, այդ կեղտերն էլ ներսից Հայաստանը քայքայել ու դարձրել են մի կամազուրկ պետություն։ Չունենք ինքնիշխանություն, տարածքային ամբողջականություն՝ ևս»։

Չաքրյանի դիտարկմամբ՝ Ռուսաստանը սանձազերծելով 44-օրյա պատերազմը, նպատակ է ունեցել Մինսկի խմբի ամերիկացի ու ֆրանսիացի համանախագահներին  տարածաշրջանից դուրս մղել ու հիմա էլ նման միտում ունեն․ «Ամեն անգամ, երբ Պուտինն ու Էրդողանը իրար են զանգում կամ հանդիպում, ընդդեմ հայերի դավեր են նյութում։ Տեսեք՝ 2 տարի է անցել 44-օրյա պատերազմից, այս երկու տարիների ընթացքում ինչքան նոր փորձությունների ենթարկեցին Էրդողանն ու Պուտինը Հայաստանին։Անընդհատ զոհեր ենք ունենում, գերիներին չենք կարողանում վերադարձնել, չենք կարողանում բացահայտել անհետ կորածների թիվը։ Եթե մենք ենք գերի վերցնում, ռուս զինվորը գալիս մեր ձեռքից վերցնում հանձնում է ադրբեջանցիներին։ Կամ էլ մեր դիրքերն ազատում են, գոյւղի բնակիչներին հանում ու հանձնում Ադրբեջանին։Դրանք բացահայտված են, բայց դեռ չգիտենք ինչքան այդպիսի չբացահայտված դեպքեր են եղել»։

Թուրքագետը նշում է, որ մինչև մենք ինքնիշխանությունն ու անկախությունը կվերականգնենք՝ ո՛չ տարածքային ամբողջականություն  կվերականգնենք, ոչ էլ ղարաբաղյան հարց կլուծենք։